TOTUCCIU

 

Arridìva, Totucciu, ddù mischinu!
Sempri arridìva quannu ti parlava,
cu cìalu annivulato o suli chinu
di scàccani la chiazza arrisunava.

Cuntava ca so' nannu avìa un cavaddu
ca latti di biddìna avìa addivatu,
cu 'na vardèdda a macchi di liùpardu,
di peddi di sirpenti appena natu.

E quannu cci cuntava ca ma' nannu
avìa 'na casa ca parìa 'ncantata,
unni lu spirdu sempri ìa firriànnu
e scuru cci vulìa pi l'acchianata;

e attrezzi mistiriusi pi taliàri
si fìmmina vulìa vìdiri nuda,
ridiva finu quasi a risaccari
vulìannu già pruvari l'avvintura.

Appena lu purtuni avìa trasùtu
la luci s'addumà quasi d'incantu.
"Lu spirdu ni talìa, ma si sta mutu!",
dissi trimannu già chinu di scantu.

"Caru Totucciu miu, dissi siriusu,
ti cuntu ora la storia d'un parenti,
vistu ca tu sì sempri assà curiusu
è giustu ca tu sa, ca chiddu senti.

Lu spirdu ca sta ccà era un parrìnu
campatu finu all'annu quarantottu:
studiava ddà a Girgenti, ddu mischinu,
quannu 'na tinta guerra fici lu bottu.

E veni tutti l'anni sutta stu tettu
li libbra di la cascia a cuntrullari:
rapìannu lu missali pridilettu
cuntentu lodi a Diu piglia a cantari.

Ma sìddu vidi 'ntùarnu genti vivi
la casa sutta 'ncapu fa firriari:
Tufanu ca sta sutta lu po' diri
lu 'nfìarnu ca cummina senza avvisari.

Si vùa tènirlu carmu pi' mezzura
tu canta 'nsìami a iddu, un ti scantari!
Ma attentu a nun stunari, data l'ura,
capisci ca lu vùa stracugliuniari!".

Appena ssù cunsigliu avìa già datu
ca un "gloria" si sintiva pi la stanza:
lu spirdu d'u parrìnu avìa nutatu
di strànii ni la casa la sustanza!

Ma mentri 'u "gloria patri" era già antu,
Totucciu già a trimari accuminciava;
cu tantu trimulizzu e tantu scantu
c'ammèci di cantari scaccaniava!

Lu cantu si firmà all'impruvvisu,
li mura accuminciaru a trimuliari,
lu quatru c'a lu muru stava 'mpisu
di bottu iddu si misi ad annacari.

E tutti li rrulòggi di lu nannu
si mìsiru a sunari comu d'incantu,
e mentri li lancetti ìanu firriànnu,
trasìa e niscìa lu cuccu dannu scantu.

Lampià la pirinèdda ch'era addumata
c'un lampu ca parìa faru marinu,
e tìampu di ittari 'na vuciata
lu muru pruittava lu parrinu.

Bìaddu era, antu, cu tunica vistutu,
e 'nu cappìaddu 'n'testa cu tri lati,
'mmani tinìa un missali tuttu aprutu
taliava ddi mischini accuttufati.

Lu tìampu di 'na cruci e quarchi jàtu
la scena scumparì e turnà la luci,
Totucciu era a lu muru tuttu appuiàtu
pariva 'nturciniatu a babbaluci.

Currì Totucciu quasi a vrancicùni,
cchiù lestu di lu cani assicutatu:
"Stà casa di li diavuli è un fissùni,
cchiù nun ci trasu ccà, mancu pagatu!".